ศูนย์วิจัยกสิกรไทย สำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารเจในช่วงเทศกาลกินเจมาอย่างต่อเนื่อง ปี 2551 สำรวจในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑล หัวข้อ “คนกรุงเทพฯกับเทศกาลกินเจปี 2551” กลุ่มตัวอย่าง 377 คน วันที่ 8-15 กันยายน 2551
บรรยากาศในการกินเจปี 2551 นี้คาดว่าจะไม่ค่อยคึกคักเช่นเดียวกับในปีที่ผ่านๆมา แม้ว่าจะมีคนไทยที่ตั้งใจจะกินเจมากกว่าปีที่แล้ว ทั้งเพื่อการทำตามประเพณี เพื่อรักษาสุขภาพ และตั้งใจทำบุญเพื่อชำระล้างกายใจ แต่ด้วยภาวะบีบรัดทางเศรษฐกิจ ทำให้คนกรุงเทพฯที่ตั้งใจจะกินเจนั้นเน้นเรื่องความประหยัด จึงจับจ่ายด้วยความระมัดระวังกว่าปีที่ผ่านมา
รวมทั้งความเครียดจากเหตุการณ์ความวุ่นวายทางการเมืองที่ยืดเยื้อมานานเกือบ 4 เดือน ทำให้ไม่มีอารมณ์ร่วมในการทำกิจกรรมต่างๆ แต่ด้วยราคาสินค้ามีแนวโน้มสูงขึ้นเทียบกับปีที่ผ่านมา ทำให้เม็ดเงินสะพัดในธุรกิจกินเจในกรุงเทพฯปีนี้เพิ่มขึ้นเป็น 2,100 ล้านบาท ซึ่งเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมาจะเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 8.2
แม้ว่าในปีนี้ผู้ที่บริโภคอาหารเจจะเน้นประหยัด แต่ด้วยราคาวัตถุดิบที่นำมาประกอบอาหารเจสูงขึ้นเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะผัก ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการประกอบอาหารเจ จากการสำรวจพบว่าคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างคาดว่าจะมีค่าใช้จ่ายในการรับประทานอาหารเจเฉลี่ยประมาณวันละ 100-120 บาท/คน ซึ่งใกล้เคียงกับค่าใช้จ่ายเฉลี่ยเมื่อเทียบกับในปี 2550 เมื่อนำมาคำนวณโดยอิงกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารเจแล้ว
คาดว่ามูลค่าของธุรกิจอาหารเจในกรุงเทพฯในปี 2551 ประมาณ 2,100 ล้านบาทเฉพาะในช่วงเทศกาลกินเจ 9 วัน เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 8.2 เมื่อเทียบกับในปี 2550 ซึ่งนับว่าอัตราการขยายตัวของมูลค่าตลาดอาหารเจในปีนี้ต่ำกว่าเมื่อปีก่อนที่มีอัตราการขยายตัวเกือบร้อยละ 10.0 ทั้งนี้ เนื่องจากคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างเน้นประหยัด และอยู่ในภาวะที่ไม่มีอารมณ์ร่วมในการที่จะเข้าร่วมกิจกรรมใดๆ ของเหตุการณ์ความเครียดจากความวุ่นวายทางการเมือง
ปัจจัยที่ยังคงเอื้ออำนวยในการเติบโตต่อธุรกิจอาหารเจในปี 2551 ที่สำคัญ
1.จำนวนคนกรุงฯรับประทานอาหารเจมากขึ้น แต่เลือกวันและเลือกมื้อ ทั้งนี้ สาเหตุสำคัญเนื่องจากคนไทยหันมาสนใจในเรื่องการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพมากยิ่งขึ้น รวมทั้งการรับประทานอาหารเจเพื่อที่จะได้ทำตามประเพณีขอร่วมกินเจทำบุญล้างกายและล้างใจ โดยการละเว้นการรับประทานเนื้อสัตว์เท่ากับเป็นการลดการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต อย่างไรก็ตาม ความเครียดจากความวุ่นวายทางการเมือง และภาวะเศรษฐกิจภาคครัวเรือนที่บีบรัด จากปัญหาราคาสินค้าที่มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง อันเป็นผลจากราคาน้ำมัน รวมทั้ง ความรู้สึกไม่มั่นคงในการจ้างงาน เนื่องจากหลายกิจการ โดยเฉพาะบริษัทขนาดกลางและขนาดเล็กเริ่มประสบปัญหาด้านสภาพคล่องทางการเงิน จากการที่ต้นทุนการผลิตมีแนวโน้มสูงขึ้น
2.การบริโภคอาหารเจสำเร็จรูป/อาหารเจกึ่งสำเร็จรูปมากขึ้น จากการสำรวจของ บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด พบว่าปัจจัยสำคัญในการเลือกซื้ออาหารเจของคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างคือ ราคาไม่แพง คุณภาพ และสะอาด ซึ่งอาหารเจสำเร็จรูป/อาหารเจกึ่งสำเร็จรูปสามารถตอบสนองความต้องการเหล่านี้ได้ กล่าวคือ อาหารเจสำเร็จรูป/อาหารเจกึ่งสำเร็จรูปมีความสะดวกในการเลือกซื้อ เนื่องจากมีจำหน่ายทั่วไป ทำให้หาซื้อได้ไม่ยาก และราคาไม่แพง รวมทั้งยังมีให้เลือกหลากหลายเมนู และผู้ผลิตหลากหลายยี่ห้ออีกด้วย รวมทั้งบรรดาผู้ผลิตอาหารเจสำเร็จรูป/อาหารเจกึ่งสำเร็จรูปมีการคิดค้นเมนูอาหารเจหลากหลายเมนูเพื่อที่จะตอบสนองความต้องการของลูกค้า
3.ร้านอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่งต้องปรับกลยุทธ์เพื่อรักษายอดขาย ร้านอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่งก็ต้องพลิกแพลงสูตรอาหารเช่นกัน เนื่องจากคาดว่าราคาวัตถุดิบในการประกอบอาหารเจ โดยเฉพาะผักต่างๆซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในการประกอบอาหารเจคาดว่าจะมีราคาสูงขึ้น ผู้ขายอาหารเจกลุ่มนี้จะได้รับผลกระทบค่อนข้างมากในปีนี้ เนื่องจากราคาวัตถุดิบที่เพิ่มสูงขึ้น แต่การปรับราคาเพิ่มขึ้นนั้นทำได้ยาก เนื่องจากมีคู่แข่งขันในตลาดค่อนข้างมากทั้งร้านอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย อาหารเจสำเร็จรูปและกึ่งสำเร็จรูปที่เข้ามาแข่งขันในตลาดอาหารเจอีกหลายราย
ทางเลือกของร้านอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่งที่จะรักษายอดขายได้ในช่วงเทศกาลกินเจคือ เลือกวัตถุดิบ/หาแหล่งวัตถุดิบเพื่อลดต้นทุนในการผลิต ลดปริมาณอาหารลงเล็กน้อย หรือขึ้นราคาอาหารประมาณ 5-10 บาทต่อถุงหรือจาน โดยขอความเห็นใจลูกค้า อย่างไรก็ตาม ร้านอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่งบางราย ก็ตัดสินใจไม่ทำอาหารเจจำหน่ายในปีนี้ เนื่องจากทนแบกรับภาระต้นทุนไม่ไหวและไม่อยากให้ลูกค้าเสียความรู้สึก เมื่อขายอาหารเจในราคาแพงขึ้นจากเดิม รวมทั้งบางรายวิตกว่าจะไม่สามารถจำหน่ายได้ เนื่องจากลูกค้าบางส่วนหันไปรับประทานอาหารเจสำเร็จรูป/กึ่งสำเร็จรูปแทนเพิ่มขึ้น
หลากธุรกิจปรับกลยุทธ์…รับมือผู้บริโภคเน้นประหยัด กระตุ้นอารมณ์จับจ่าย
เทศกาลกินเจ วันที่ 29 กันยายนนี้ คาดว่าสภาพตลาดจะมีการแข่งขันอย่างรุนแรง เนื่องจากผู้ประกอบการต้องการกระตุ้นกำลังซื้อของผู้บริโภคที่ถดถอย และมุ่งเพิ่มยอดขายเพื่อให้ผลประกอบการปลายปีเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ โดยรูปแบบการแข่งขันจะยังคงเป็นการจัดกิจกรรมส่งเสริมการขายตามจุดขาย จัดรายการส่งเสริมการจำหน่ายเพื่อให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายโดยตรง และพยายามลดต้นทุนทุกด้านเพื่อคงราคาสินค้าไว้ รวมถึงการเข้าสนับสนุนในชุมชนที่จัดพิธีกินเจ เช่น ภูเก็ต ตรัง เป็นต้น โดยในปีนี้ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยให้ความสำคัญกับการจัดเทศกาลกินเจในช่วงวันที่ 28 กันยายนถึง 7 ตุลาคมนี้ที่จังหวัดภูเก็ต ตรัง นครศรีธรรมราช และอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ทั้งนี้ คาดว่าจะมีส่วนกระตุ้นการท่องเที่ยวภาคใต้ให้ดีขึ้น โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวจากมาเลเซียและสิงคโปร์
ธุรกิจที่ได้รับอานิสงส์จากช่วงเทศกาลกินเจ ได้แก่
1.อาหารเจสำเร็จรูปและกึ่งสำเร็จรูป จากการสำรวจของ บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด พบว่าในปีนี้คนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างหันมานิยมรับประทานอาหารเจสำเร็จรูปและกึ่งสำเร็จรูปมากขึ้น เนื่องจากอาหารเจประเภทนี้สามารถสนองความต้องการของผู้บริโภคได้ อีกทั้งราคาค่อนข้างคงที่ เมื่อเทียบกับอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขายที่ราคาจะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ตามราคาวัตถุดิบที่นำมาประกอบอาหารเจ ซึ่งบรรดาบริษัทผู้ผลิตเพิ่มความหลากหลายให้กับสินค้า เพื่อเพิ่มทางเลือกให้กับผู้บริโภค สินค้าเหล่านี้ขายดิบขายดีอย่างมากในช่วงเทศกาลกินเจ เนื่องจากสามารถเพิ่มความสะดวกสบายให้กับผู้บริโภคมากขึ้น สอดคล้องกับการดำเนินชีวิตของคนกรุงเทพฯที่ต้องทำกิจกรรมทุกอย่างแข่งกับเวลา นอกจากนี้ ผู้ผลิตยังมีการพัฒนาเพิ่มผลิตภัณฑ์ใหม่ๆเข้าสู่ตลาดอย่างต่อเนื่อง ทำให้อาหารเจสำเร็จรูปเป็นที่นิยมมากขึ้นในปัจจุบัน ตลาดอาหารเจสำเร็จรูปที่น่าสนใจ มีดังนี้
-อาหารเจกระป๋อง ซึ่งมีอัตราการเติบโตของตลาดไม่ต่ำกว่าร้อยละ 20-25 ในแต่ละปี คาดว่าตลาดอาหารเจกระป๋องเฉลี่ยในแต่ละปีสูงถึงกว่า 200 ล้านบาท
-อาหารเจสำเร็จรูปแช่เย็นแช่แข็ง รวมทั้งอาหารเจกึ่งสำเร็จรูป ผู้ที่ผลิตอาหารสำเร็จรูปหันมาพัฒนา เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในช่วงของเทศกาลกินเจ โดยยังคงอาศัยช่องทางการจัดจำหน่ายเดิมในการกระจายสินค้าเน้นการจัดจำหน่ายในซุปเปอร์มาร์เก็ตของห้างสรรพสินค้า และร้านสะดวกซื้อที่มีกระจายอยู่ทั่วไป ซึ่งในแต่ละช่วงที่มีเทศกาลกินเจยอดจำหน่ายสินค้าประเภทนี้ทำเงินให้กับผู้ผลิตอย่างงดงามทีเดียว นอกจากนี้ บริษัทผู้ผลิตอาหารเจสำเร็จรูปและกึ่งสำเร็จรูป ยังหันไปจับลูกค้าเป้าหมายที่รักษาสุขภาพโดยการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพและหลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ ทั้งนี้ เพื่อให้สามารถมียอดจำหน่ายตลอดทั้งปี
2.อาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่ง อาหารเจประเภทนี้ยังคงเป็นอาหารเจยอดนิยม ในปีนี้คาดว่ายอดจำหน่ายอาหารเจประเภทตักขายรวมไปถึงอาหารเจตามสั่ง จะมีแนวโน้มลดลง เนื่องจากคาดว่าจะมีจำนวนพ่อ/แม่ค้าลดลง โดยเฉพาะพ่อ/แม่ค้ารายย่อยที่จะขายเฉพาะในช่วงเทศกาลกินเจ ส่วนพ่อ/แม่ค้าที่ตัดสินใจว่ายังจะจำหน่ายอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/ตามสั่ง ก็ต้องปรับกลยุทธ์อย่างมาก โดยเริ่มจากการขึ้นราคาอาหาร ทั้งนี้ คงต้องอาศัยการทำความเข้าใจกับลูกค้า การลดปริมาณอาหารเพื่อเฉลี่ยต้นทุนให้ต่ำลง โดยไม่ให้ขาดทุน หรือการพลิกแพลงสูตรอาหารโดยใช้วัตถุดิบที่ราคาไม่แพงทดแทนวัตถุดิบที่มีราคาแพง
ทั้งนี้ คนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างจะยังคงเลือกรับประทานอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/อาหารเจจานเดียว โดยเฉพาะการทานอาหารเจมื้อกลางวัน เนื่องจากสอดคล้องกับพฤติกรรมการรับประทานอาหารในช่วงปกติ ที่นิยมซื้ออาหารสำเร็จรูปประเภทตักขายอยู่แล้ว
โดยภาพรวมของตลาดอาหารเจสำเร็จรูปโดยเฉพาะอาหารเจสำเร็จรูปแช่เย็นแช่แข็ง อาหารเจกึ่งสำเร็จรูป และอาหารเจกระป๋องในปีนี้ยังคงเป็นที่นิยม คาดว่ายอดการจำหน่ายจะขยายตัวอยู่ในเกณฑ์สูง ในขณะที่การแข่งขันของธุรกิจอาหารเจโดยเฉพาะธุรกิจจำหน่ายอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขายจะมีสูงมาก เนื่องจากผู้บริโภคมีทางเลือกมากขึ้น โดยเฉพาะอาหารเจกึ่งสำเร็จรูป และอาหารเจสำเร็จรูปแช่แข็ง
3.ร้านจำหน่ายส่วนประกอบของอาหารเจ แหล่งจำหน่ายเครื่องปรุงอาหารเจที่สำคัญและเป็นแหล่งใหญ่ที่เป็นที่รู้จักของคนกรุงเทพฯคือ ตลาดเก่าเยาวราช ซึ่งมีเครื่องปรุงอาหารเจให้เลือกมากมายหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นเครื่องปรุงอาหารเจทั่วๆ ไป ตลอดจนเครื่องปรุงอาหารเจสำหรับผู้ที่ยังละทิ้งรสชาติของอาหารปกติไม่ได้
บรรดาพ่อค้าก็คิดค้น“แป้งประดิษฐ์” ซึ่งเป็นการดัดแปลงให้ละม้ายคล้ายกับเนื้อสัตว์ประเภทต่างๆ ทั้งรูปร่าง และรสชาติ ไม่ว่าจะเป็นหมูเนื้อแดง เครื่องในหมู หมูสามชั้น เป็ด ไก่ และเนื้อปลา โดยที่ในช่วงปกติตลาดแป้งประดิษฐ์นี้ผู้ที่ซื้อหาไปรับประทานจะเป็นผู้ที่รับประทานอาหารมังสวิรัติ และในช่วงเทศกาลกินเจนั้นแป้งประดิษฐ์นี้จะขายดิบขายดีมากขึ้นด้วย อาหารเจที่ทำจากแป้งประดิษฐ์นี้นับว่าช่วยเพิ่มสีสันในการกินเจได้อย่างมาก
ลูกค้าที่เลือกไปจับจ่ายที่ตลาดเก่าเยาวราชคือ บรรดาพ่อ/แม่ค้าที่ต้องการซื้อวัตถุดิบเพื่อมาประกอบอาหารจำหน่าย เจ้าของร้านค้าปลีก และบรรดาชาวจีนที่อยู่ในย่านใกล้เคียง ซึ่งส่วนใหญ่จะไปเลือกซื้อสต็อกไว้ก่อนถึงช่วงเทศกาล ดังนั้นในช่วงวันที่ 27-28 กันยายนนี้จะมีผู้คนเนืองแน่นในย่านตลาดเก่าเยาวราช
ปัจจุบันบรรดาซุปเปอร์มาร์เก็ตตามห้างสรรพสินค้าต่างๆก็นับว่าเป็นแหล่งจับจ่ายที่ได้รับความนิยมของบรรดาครัวเรือนที่รับประทานอาหารเจ โดยมีความได้เปรียบจากการที่เป็นแหล่งจับจ่ายในปัจจุบันอยู่แล้ว และยังมีความสะดวกทั้งในแง่ของที่จอดรถ ที่ตั้งกระจายอยู่ทั่วไปทำให้ลูกค้าได้รับความสะดวกในการเดินทาง ความสะอาดของสถานที่และมีบริการที่นั่งรับประทาน รวมทั้งยังมีเครื่องปรับอากาศช่วยทำให้ลูกค้าไม่ต้องผจญกับอากาศร้อน ซึ่งบรรดาซุปเปอร์มาร์เก็ตและศูนย์อาหารในห้างสรรพสินค้าสามารถดึงลูกค้ารายย่อยเข้ามาจับจ่ายในช่วงเทศกาลกินเจได้อย่างมาก ประกอบกับบรรดาห้างสรรพสินค้ามีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการจำหน่ายในช่วงเทศกาลกินเจด้วย
นอกจากนี้ บรรดาร้านค้าที่จัดเป็นตลาดย่อยๆ ตามแหล่งชุมชนต่างๆ และบรรดาแผงผัก รวมทั้งร้านขายของชำ และร้านที่ขายเต้าหู้และของเบ็ดเตล็ดในตลาดสดก็พลอยขายดิบขายดีไปตามๆ กัน โดยเฉพาะเต้าหู้ในช่วงเทศกาลกินเจนั้นจะได้รับความนิยมมากเป็นพิเศษ ผู้ที่จะประกอบอาหารเจรับประทานเองที่บ้านต้องไปตลาดแต่เช้า หรือไม่ก็ต้องมีเจ้าประจำสั่งจองไว้ล่วงหน้าเลยทีเดียว
4.ร้านจำหน่ายน้ำเต้าหู้หรือนมถั่วเหลือง ผลจากการสำรวจพบว่าน้ำเต้าหู้และนมถั่วเหลืองบรรจุกล่องนั้น นับว่าเป็นอาหารเจยอดนิยมของคนไทย ธุรกิจจำหน่ายน้ำเต้าหู้ร้อนๆ บริโภคกับปาท่องโก๋จะขายดิบขายดีตลอดช่วงเทศกาลกินเจทั้งในช่วงเช้าและช่วงเย็น ส่วนบริษัทที่ผลิตนมถั่วเหลืองบรรจุกล่องต้องมีการขยายกำลังการผลิตเพิ่มขึ้นจากภาวะปกติถึง 3 เท่าตัวเพื่อรับมือกับช่วงเทศกาลกินเจ
5.ส่วนประกอบอาหารเจ ทั้งนี้ ส่วนประกอบอาหารเจที่ได้รับความนิยมในช่วงเทศกาลกินเจ ได้แก่
-ผัก ผักต่างๆนับว่าเป็นวัตถุดิบสำคัญอย่างหนึ่งในการประกอบอาหารเจ สำหรับร้านค้าที่ประกอบอาหารเจจำหน่ายในกรุงเทพฯและปริมณฑลจะนิยมไปซื้อผักที่ตลาดสี่มุมเมือง และตลาดไท สำหรับผู้บริโภครายย่อยทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัดนั้น แหล่งจับจ่ายผักก็ยังเป็นตลาดสด
ผลจากการสำรวจพบว่า ผู้ที่ประกอบอาหารเจรับประทานเองนิยมใช้ผักเป็นส่วนประกอบสำคัญ ความต้องการผักในช่วงเทศกาลกินเจนั้นพุ่งสูงขึ้นจากช่วงปกติประมาณ 1 เท่าตัว ซึ่งความต้องการบริโภคผักที่พุ่งสูงขึ้นในช่วงเทศกาลกินเจ ทำให้ราคาผักในช่วงกินเจเป็นช่วงที่ผักมีราคาแพงช่วงหนึ่งของปี ในปีนี้มีภาวะน้ำท่วมในหลายพื้นที่และภาวะฝนที่ตกต่อเนื่อง ซึ่งสร้างความเสียหายให้กับผลผลิตผัก โดยเฉพาะผักกินใบ และราคาน้ำมัน ซึ่งเป็นต้นทุนการขนส่งที่สำคัญมีราคาสูงกว่าปีก่อน
คาดว่าราคาผักในปีนี้จะพุ่งสูงขึ้นมากกว่าปีที่ผ่านมา โดยราคาผักสำคัญหลายชนิดมีแนวโน้มสูงมาตั้งแต่ต้นปี โดยเฉพาะข้าวโพดฝักอ่อน ถั่วฝักยาว ผักกาดหอม คะน้า ผักชี ฟักเขียว มะเขือเทศผลใหญ่ มะเขือเทศสีดา มะระจีนและหัวผักกาด ส่งผลให้บรรดาร้านจำหน่ายอาหารเจน่าจะลดปริมาณการใช้ผักหรือขึ้นราคาอาหารเจที่มีส่วนประกอบของผัก
ในปีนี้เนื่องจากกระแสการรักษาสุขภาพยังคงเป็นกระแสหลักอยู่ ประเภทผักที่คาดว่าจะมีการขยายตัวของการบริโภคอย่างมาก คือ ผักปลอดสารพิษ และผักอนามัย แม้ว่าผักประเภทนี้จะมีราคาสูงกว่าผักโดยทั่วไปค่อนข้างมากก็ตาม
-โปรตีนเกษตร เดิมนั้นสินค้าประเภทนี้พัฒนาขึ้นเพื่อเป็นทางเลือกทดแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์ ซึ่งต่อมาก็เป็นที่แพร่หลายในกลุ่มของผู้ที่รับประทานมังสวิรัติ และผู้ที่พยายามหลีกเลี่ยงในการรับประทานเนื้อสัตว์เพื่อสุขภาพ ตั้งแต่ปี 2539 บริษัทเอกชนมีการพัฒนาโปรตีนเกษตรไปอีกขั้นหนึ่ง โดยการสกัดไขมันในระหว่างขั้นตอนการผลิต ยอดจำหน่ายโปรตีนเกษตรในช่วงเทศกาลกินเจในแต่ละปีคาดว่าสูงถึง 200 ล้านบาททีเดียว
-น้ำมันพืชและซอสปรุงรส ในช่วงเทศกาลกินเจนับว่าเป็นช่วงโอกาสทองในแต่ละปีที่บรรดาผู้ประกอบการน้ำมันและซอสปรุงรสรอคอย เนื่องจากเป็นช่วงที่ยอดจำหน่ายเพิ่มขึ้น ดังนั้น ในช่วงใกล้เทศกาลกินเจจึงมีการโฆษณาน้ำมันพืชและซอสปรุงรสให้เห็นอยู่เนืองๆ โดยเน้นให้ผู้บริโภคจดจำตรายี่ห้อ ประมาณว่าในช่วงเทศกาลกินเจในแต่ละปียอดจำหน่ายน้ำมันพืชและซอสปรุงรสเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ 5 ของยอดจำหน่ายปกติ
จากการสำรวจพบว่าค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อวันของคนกรุงเทพฯที่เป็นกลุ่มตัวอย่างที่ตั้งใจจะกินเจในปีนี้ยังใกล้เคียงกับในปีที่ผ่านมาคือ ค่าใช้จ่ายเฉลี่ย 100-120 บาทต่อคนต่อวัน เนื่องจากยังคงเน้นประหยัดเนื่องจากสภาพเศรษฐกิจที่ยังรัดตัวอยู่ และบางคนปรับพฤติกรรมรับเศรษฐกิจพอเพียง โดยแนวทางการปรับพฤติกรรมของคนไทยที่ตั้งใจจะรับประทานอาหารเจนั้น จะปรับพฤติกรรมโดยหันไปรับประทานอาหารสำเร็จรูปประเภทแช่เย็นแช่แข็งและกึ่งสำเร็จรูปมากขึ้น
ส่วนอาหารเจสำเร็จรูปประเภทตักขาย/อาหารเจตามสั่ง น่าจะมียอดจำหน่ายสูงเฉพาะในมื้อกลางวัน ทั้งนี้ เนื่องจากคาดว่าอาหารเจประเภทตักขาย/อาหารเจตามสั่งในปีนี้ น่าจะมีการปรับราคาจำหน่ายเพิ่มขึ้น 5-10 บาทต่อถุงหรือจาน อันเป็นผลมาจากราคาวัตถุดิบ โดยเฉพาะผักมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างมาก
เป็นที่น่าสังเกตว่าในปีนี้ผู้บริโภคอาหารเจต่างปรับตัว โดยหันไปรับประทานอาหารเจกึ่งสำเร็จรูป อาหารเจสำเร็จรูปแช่แข็ง เบเกอรี่เจ ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ของอาหารเจมากขึ้น ทั้งอาหารเจเหล่านี้ผู้บริโภคยอมรับและหันมานิยมบริโภคมากขึ้น แหล่งข้อมูล
